Wat er gebeurt als een paus sterft - En hoe jij kunt meedoen

Als een zittende paus overlijdt, gaat het Vaticaan een periode in die bekend staat als sede vacante-Latijn voor "de zetel die vacant is". Dit markeert de opschorting van pauselijke taken en het begin van een zorgvuldig gestructureerde overgang. Voor bezoekers en gelovigen is het een tijd van plechtige bezinning en een unieke kans om eeuwenoude tradities te zien ontvouwen.

Belangrijke evenementen en hoe je mee kunt doen:

Large church bell in Florence, Italy, highlighting intricate engravings and historical significance.

Dag 0 - Officiële bevestiging & aankondiging

De dood van de paus wordt officieel bevestigd door de Camerlengo (kamerheer van de kerk), momenteel kardinaal Kevin Farrell, die een traditioneel ritueel uitvoert om het overlijden te bevestigen. Kerkklokken in Vaticaanstad en Rome luiden het nieuws. De Heilige Stoel geeft een formele verklaring uit.

➡️ Wat je als bezoeker kunt verwachten: Een rustige, sombere stemming op alle Vaticaanse locaties. Sommige bezienswaardigheden kunnen eerder sluiten of beperkt toegankelijk zijn. Verwacht meer beveiliging en media-aanwezigheid.

St. Peter’s Basilica facade in Vatican City.

Dagen 1-5 - Lichaam ligt opgebaard in Sint-Pietersbasiliek

Het lichaam van de overleden paus wordt gebalsemd en in de Sint-Pietersbasiliek geplaatst, waar het publiek het kan bekijken. Pelgrims en bezoekers kunnen langs het lichaam lopen om hun laatste eer te bewijzen.

➡️ kun je bezoeken:* *Gewoonlijk is het enkele uren per dag toegestaan om te kijken. Kom vroeg in de ochtend of laat in de middag aan om de grote drukte te vermijden. De beveiliging is streng en de rijen kunnen urenlang zijn. Draag bescheiden kleding (bedekte schouders en knieën) en houd je stil in de Basiliek.

Sint-Pietersbasiliek bezoeken

Dagen 1-9 - Novemdiales (Negen dagen van rouw)

Negen dagen van officiële rouw worden in acht genomen met dagelijkse missen en gebeden in het Vaticaan en in veel Romeinse kerken. Deze periode wordt gekenmerkt door plechtigheid en herdenking.

➡️ Je kunt deze bijwonen: Deze diensten zijn voor iedereen toegankelijk. De tijden en locaties staan aangegeven bij de kerken of kunnen worden bevestigd via de conciërge van je hotel of gidsen. Deelnemen aan zelfs maar één mis biedt een unieke kans om deel uit te maken van dit moment in de kerkgeschiedenis.

Vatican City crowd attending mass in St. Peter's Square.

Dagen 4-6 - Begrafenismis op het Sint-Pietersplein

Er wordt een grote uitvaartmis gehouden, meestal op de 4e of 5e dag, geleid door senior kardinalen en bijgewoond door staatshoofden, hoogwaardigheidsbekleders, geestelijken en gelovigen.

➡️ Hoe meedoen? Je hebt geen ticket nodig, maar de ruimte is beperkt. Arriveer enkele uren eerder - voor zonsopgang, indien mogelijk. Er zijn geen zitplaatsen en je gaat door meerdere veiligheidscontroles. Neem water en zonnebescherming mee en wees bereid om lang te staan. De stemming is diep eerbiedig; er wordt stilte verwacht.

Gids voor het Sint-Pietersplein

Priests conducting a ceremonial prayer in a church during mass.

Dagen 10-20 - Voorbereidingen voor het Conclaaf

Na de begrafenis begint het College van Kardinalen met de voorbereidingen voor de verkiezing van een nieuwe paus. De Sixtijnse Kapel wordt verzegeld en het Vaticaan gaat een tijd van intens privé-overleg in.

➡️ Opmerking: De Sixtijnse Kapel is tijdens deze periode gesloten voor bezoekers. Andere Vaticaanse Musea kunnen open blijven, maar met enkele schemawijzigingen.

Tourists in Vatican Museums admiring Sistine Chapel ceiling, Rome, Italy, on guided tour.

Dag 15-20 - Conclaaf

Het conclaaf begint in de Sixtijnse Kapel. Kardinalen worden afgezonderd zonder contact met de buitenwereld - geen telefoons, geen media totdat er een nieuwe paus is gekozen. Er wordt maximaal vier keer per dag gestemd totdat een tweederde meerderheid is bereikt. Na elke ronde worden de stembiljetten verbrand. De kapel blijft de hele tijd gesloten.

➡️ Er is geen publieke toegang toegestaan tijdens het conclaaf. Toch beginnen zich dagelijks mensenmassa's te verzamelen op het Sint-Pietersplein, in afwachting van de rooksignalen die de voortgang van de stemming aankondigen.

St. Peter's Basilica and Square with tourists exploring Vatican City.

Habemus Papam aankondiging

Witte rook geeft de succesvolle verkiezing van een nieuwe paus aan. Binnen een uur verschijnt de nieuwe paus op het centrale balkon van de Sint-Pietersbasiliek om zijn eerste zegen uit te spreken: "Habemus Papam" ("We hebben een paus").

➡️ Zorg dat je erbij bent: Dit moment trekt tienduizenden mensen. Kom ten minste 2 uur voor zonsondergang aan - het liefst in de buurt van de centrale obelisk voor het beste uitzicht. Wees voorbereid op een feestelijke maar respectvolle sfeer. Op het plein staan schermen voor de zichtbaarheid. Dit is een unieke ervaring.

Tijdens je bezoek

Zelfs buiten de formele ceremonies om krijgen het Vaticaan en het centrum van Rome een speciale sfeer tijdens sede vacante.
➡️ Wat je moet weten:

Kleed je bescheiden op alle religieuze locaties - geen mouwloze topjes of korte broeken.
Houd het geluidsniveau laag, vermijd selfies of telefoongebruik in kerken en volg alle gepubliceerde richtlijnen over fotografie en beweging tijdens ceremonies.
Beweging kan beperkt zijn rond het Sint-Pietersplein tijdens grote evenementen. Controleer plaatselijke adviezen.
Musea en bezienswaardigheden in de buurt kunnen aangepaste openingstijden hebben vanwege ceremonies of veiligheidsredenen.
Winkels die Vaticaan-gerelateerde artikelen verkopen, kunnen tijdens deze periode speciale gedenkwaardigheden aanbieden.

Incidentele waken en processies

Tijdens de rouwperiode kunnen er extra openbare evenementen plaatsvinden zoals kaarslichtwaken, gebedsdiensten of processies, vaak georganiseerd door lokale parochies of het Vaticaan zelf. Deze evenementen bieden intieme momenten van bezinning naast de grote ceremonies.
➡️ Hoe meedoen:

Controleer het officiële schema van het Vaticaan, vraag je gids, hotel of plaatselijke kerken om meer informatie.
Sommige waken zijn spontaan, vooral 's avonds in de buurt van de Basiliek.
Neem een kleine kaars of lichtbron mee als je deelneemt aan openluchtdiensten.

Hoe verkennen tijdens een pauselijke overgang

Gebruik zij-ingangen en vroege slots: Ga naar binnen via minder drukke deuren zoals Viale Vaticano en streef naar vroege (rond 8 uur) ingangen bij musea om knelpunten te voorkomen.

Verken verborgen pareltjes in het Vaticaan:

Vaticaanse Musea in omgekeerde volgorde: Met de Sixtijnse Kapel gesloten, begin je je rondleiding in omgekeerde volgorde! Begin bij de Pinacoteca (Kunstgalerie) of het Gregoriaans Egyptisch Museum. Zo kun je de Kaartengalerij en het Pio-Clementino Museum met minder mensenmassa's verkennen.
Vaticaanse tuinen: Geniet, indien beschikbaar, van een rustige rondleiding door de aangelegde Vaticaanse tuinen- een sereen contrast met de drukke grote ruimten met fonteinen, beelden en prachtige uitzichten.
Kleinere kerken: Verken intieme kapelletjes zoals Sant'Anna dei Palafrenieri voor een bezinningstocht ver weg van de massa.
Vaticaan Postkantoor: Ophalen van een herdenkingspostzegel "Sede Vacante" door een ansichtkaart naar huis te sturen vanaf het Vaticaanse postkantoor.

Roman Forum ruins with ancient columns and arches in Rome, Italy.

Buiten het Vaticaan krijgt het centrum van Rome een beschouwende stemming. Wandel door rustigere buurten of piazza's om getuige te zijn van lokale gebruiken en stille solidariteit. Ga op zoek naar alternatieve bezienswaardigheden:

Lokale kerken & verborgen kapellen: Buiten Vaticaanstad zijn er kerken zoals Basilica di San Giovanni in Laterano (de kathedraal van Rome en officiële kerkelijke zetel), de schilderachtige kapelletjes van Trastevere, of Castel Gandolfo, de zomerresidentie van de paus net buiten Rome met een prachtig uitzicht op het Albano-meer.
Culturele musea en tentoonstellingen: Overweeg rondleidingen in de Capitolijnse Musea, Galleria Borghese, of Palazzo Massimo alle Terme, waar uitgebreide collecties Romeinse kunst en geschiedenis te vinden zijn zonder de drukte van het Vaticaan.
Historische straten en markten: Verken gebieden zoals Piazza Navona of Campo de' Fiori, waar je lokale kunst, straatoptredens en seizoensgebonden evenementen kunt meemaken die in stilte kunnen worden beïnvloed door de stemming van de natie.
Verken de wandelroutes van Rome: Gebruik deze tijd om oude straten te bewandelen zoals Via dei Fori Imperiali, verken het Forum Romanum, Palatine Hill, of het Pantheon. Deze openluchtlocaties blijven over het algemeen toegankelijk en bieden een bijzondere context voor de geschiedenis van het Vaticaan.

Meest gestelde vragen over het overlijden van de paus, tickets voor het Vaticaan en meer

Zijn de Vaticaanse Musea en de Sint-Pietersbasiliek open tijdens de rouwperiode?

Ja, maar er zijn belangrijke schemawijzigingen:

De Sint-Pietersbasiliek is een week gesloten na het overlijden van de paus en zal naar verwachting kort na de begrafenis weer opengaan.
De Vaticaanse Musea blijven de hele rouwperiode open, met uitzondering van de dag van de begrafenis, dan zijn ze gesloten.
De Sixtijnse Kapel en de Stanze di Raffaello zijn gesloten totdat er een nieuwe paus is gekozen - waarschijnlijk voor ongeveer een maand.

Wat gebeurt er met mijn geboekte tickets voor de Vaticaanse Musea, Sixtijnse Kapel of Sint-Pietersbasiliek?

Vaticaanse rondleidingen en tickets werken op dit moment zoals gewoonlijk. Verwacht echter veranderingen naarmate de gebeurtenissen zich ontvouwen; zodra bijvoorbeeld het lichaam van de paus naar de Basiliek wordt verplaatst, worden de rondleidingen en de toegang met tickets gepauzeerd.

Kan ik een terugbetaling krijgen of een nieuwe planning maken als een site sluit?

Op dit moment blijft het beleid voor terugbetaling of herschikking standaard. Bij grote sluitingen (bijv. op dagen dat de Musea of de Basiliek volledig gesloten zijn) kunnen terugbetalingen van toepassing zijn volgens de gebruikelijke voorwaarden. Check je voucher voor meer informatie.

Gaan de rondleidingen door het Vaticaan nog door of worden ze in deze periode aangepast?

Vanaf nu lopen de rondleidingen door het Vaticaan zoals gepland. Op dagen met volledige sluitingen (zoals de dag van de begrafenis op de 26e) zijn rondleidingen niet mogelijk. Houd contact met je touroperator voor realtime updates.

Kan ik nog steeds Vaticaan tickets en rondleidingen boeken tijdens de pauselijke overgang?

Ja, de boeking is nog beschikbaar. Zelfs als sommige locaties tijdelijk gesloten zijn (bijvoorbeeld de Sixtijnse Kapel als het conclaaf begint), gaan veel rondleidingen gewoon door en blijven extra ervaringen (zoals alternatieve museumonderdelen) toegankelijk.

Moet ik rondleidingen van tevoren boeken vanwege de toegenomen bezoekersaantallen?

Absoluut. Met de verhoogde belangstelling in deze periode is het verstandig om rondleidingen vroeg te boeken - vooral voor populaire bezienswaardigheden zoals de Basiliek en de Vaticaanse Musea - om je plek veilig te stellen.

Kan ik de Sint-Pietersbasiliek bezoeken terwijl de paus opgebaard ligt?

Ja, de publieke bezichtiging is een paar dagen open terwijl de paus in staatsie ligt. Verwacht lange rijen en verscherpte beveiliging. Opmerking: schema's kunnen veranderen zodra de ceremonies beginnen.

Is er speciale toegang of een ticket nodig om het lichaam van de paus te zien?

Er is geen speciaal ticket nodig voor de publieke bezichtiging, maar vanwege de veiligheid en het onder controle houden van mensenmassa's is het essentieel om vroeg te komen.

Kan ik openbare missen, de begrafenis of de aankondiging van Habemus Papam bijwonen?

Ja. Openbare missen en ceremonies (inclusief de begrafenis en later het Habemus Papam moment) zijn toegankelijk voor bezoekers. Houd er wel rekening mee dat deze evenementen grote mensenmassa's trekken, dus plan er rekening mee.

Hoe kan ik betrouwbare schema's vinden voor missen, ceremonies of waken?

Kijk op de officiële website van het Vaticaan (vatican.va) en Vatican News voor de laatste updates om betrouwbare schema's te vinden voor missen, ceremonies of waken tijdens de pauselijke overgang. Bij aankomst kunnen de informatiebalies van de Sint-Pietersbasiliek actuele dienstregelingen verstrekken. Het is ook handig om de officiële sociale media-accounts van het Vaticaan en vertrouwde lokale nieuwskanalen te volgen voor realtime aankondigingen. Als je een rondleiding hebt, kan je gids je actuele informatie geven. Aangezien roosters kunnen veranderen, moet je altijd de tijden ter plaatse controleren voordat je aanwezig bent.

Mogen niet-katholieken deelnemen aan rouwbijeenkomsten?

Ja, de evenementen zijn toegankelijk voor alle bezoekers. Hoewel de ceremonies diep religieus zijn, zijn niet-katholieken welkom om te observeren en respectvol deel te nemen.

Welke Vaticaanse sites zijn gesloten en voor hoe lang?

Voorlopige updates geven aan dat op de dag van de begrafenis (bijv. zaterdag de 26e) de Musea, de Basiliek en Castel Gandolfo gesloten zullen zijn. De specifieke duur van de sluitingen (zoals na de begrafenis) moet nog worden bevestigd.

Welke veiligheidscontroles of beperkte gebieden kan ik verwachten?

Verwacht verhoogde beveiliging in heel Vaticaanstad, vooral rond de Sint-Pietersbasiliek en het Sint-Pietersplein. Het is mogelijk dat je een door de overheid uitgegeven identiteitsbewijs met pasfoto moet showen bij de ingang en bij het opnieuw betreden van het evenement.

Zal het openbaar vervoer of de diensten in de buurt van het Vaticaan worden beïnvloed?

Verhoogde bezoekersaantallen en grote evenementen kunnen leiden tot tijdelijke vertragingen of aanpassingen van de dienstverlening. Volg lokale adviezen en lokale vervoersapps (zoals de ATAC-app van Rome), officiële websites of sociale mediakanalen voor live service-updates.

Zijn er gebieden die ik moet vermijden vanwege grote drukte of ceremonies?

Er worden grote bijeenkomsten verwacht rond het Sint-Pietersplein tijdens belangrijke evenementen. Je kunt het beste de lokale updates in de gaten houden en je route plannen om knelpunten tijdens grote ceremonies te vermijden.

Is dit een goed moment om het Vaticaan te bezoeken of kan ik mijn reis beter uitstellen?

Dit is een unieke historische periode om te bezoeken. Als je voorbereid bent op wat schemawijzigingen en grotere mensenmassa's, is het een uitstekende tijd om een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van het Vaticaan mee te maken.

Wat moet ik doen als ik in grote mensenmassa's word gescheiden van mijn groep?

Spreek van tevoren een ontmoetingspunt af. Houd je telefoon opgeladen en overweeg om een kleine gedrukte routebeschrijving met contactgegevens bij je te hebben. Volg de instructies van het plaatselijke beveiligingspersoneel als je gescheiden wordt.